Onze twee kinderen zijn 6 en 8 jaar, dus social media speelt in ons dagelijks leven nog geen grote rol. Geen TikTok-filmpjes, geen Snapchat-filters, geen Instagram-stories. Maar eerlijk? Ik maak me er soms wel een beetje zorgen over hoe dit in de toekomst gaat zijn. Op het schoolplein hoor ik namelijk al klasgenootjes praten over hun YouTube-kanaal, en laatst vroeg mijn oudste: “Mam, mag ik ook eens iets op TikTok maken?”
Dat zette me wel aan het denken: hoe wij onze kinderen straks voorbereiden op social media wordt een steeds belangrijker onderdeel van het ouderschap. Want ook al lijkt het nog ver weg, de online wereld komt sneller op ons af dan we denken.
Wat valt er eigenlijk onder social media?
Social media is een breed begrip. Bekende platformen zoals Instagram, TikTok, Snapchat, Facebook en YouTube vallen hieronder. Maar ook apps als Discord of WhatsApp horen hier technisch gezien bij. Overal waar gebruikers met elkaar kunnen communiceren, reageren of content delen, spreken we van social media. En ja, veel kinderen vinden het mateloos interessant.
Waarom is social media slecht voor kinderen (of lijkt dat zo)?
Volgens experts kan social media op jonge leeftijd leiden tot onzekerheid, verslaving, verstoorde slaap en zelfs mentale problemen zoals angst of depressieve gevoelens. Vooral de continue stroom van prikkels, het vergelijken met anderen en de druk om te presteren of erbij te horen, spelen hierbij een rol. Het tijdschrift voor Psychiatrie heeft hier eerder een artikel over geschreven.
Daarnaast ben ik van mening dat de online wereld vaak moeilijk te overzien is voor kinderen. Ze kunnen per ongeluk dingen delen die privé hadden moeten blijven, of terechtkomen in chats met onbekenden. Ik vind dat als ouder geen fijne gedachte.
Zitten er ook voordelen aan, aan social media?
Persoonlijk denk ik dat social media ook positieve kanten heeft. Kinderen kunnen op een laagdrempelige manier in contact blijven met vrienden en familie. Ook kunnen ze met behulp van emoji’s zich uitdrukken als ze bepaalde emoties hebben dus we zien ook zeker de voordelen. Het Nederlands Jeugdinstituut zegt bovendien dat het goed kan helpen bij de identiteitsontwikkeling van kinderen.
Ik denk dat het vooral belangrijk is dat er een goede balans is bij het gebruik van social media, waarbij je je kind begeleidt en tegelijkertijd ook een stukje bewustwording creëert.
Hoe ga je om met social media in de opvoeding?
Als ouder wil je je kind beschermen, maar je wilt ook dat je zoon of dochter leert omgaan met de digitale wereld. Social media hoort daar nu eenmaal bij. Helemaal verbieden tot 15 jaar – zoals sommige landen voorstellen – klinkt goed, maar lijkt me ergens lastig uitvoerbaar. In Nederland is er (nog) geen wettelijk verbod, al groeit de discussie over een minimumleeftijd. In plaats van alles te verbieden, willen wij liever kijken naar hoe we onze kinderen kunnen voorbereiden op social media: door het gesprek aan te gaan en samen de grenzen te bepalen.
Waarom groepsdruk kinderen naar social media trekt
En dan is er nog iets wat me misschien wel het meest bezighoudt: groepsdruk. Want je wilt natuurlijk niet dat jouw kind buiten de boot valt. Als ‘iedereen’ in de klas al een account heeft op TikTok en jouw kind niet, dan is dat voor je kind best lastig. Ze willen erbij horen, meedoen met gesprekken op het schoolplein, en niet het gevoel hebben dat ze iets missen. Je merkt dan hoe sterk de invloed van leeftijdsgenootjes kan zijn – en hoe moeilijk het is om als ouder voet bij stuk te houden als je kind zich buitengesloten voelt. Want dat wil je natuurlijk ook niet.
Zo bereiden wij onze kinderen voor op social media
Wat wij willen doen straks, is vooral het gesprek openhouden. We willen niet alles zomaar verbieden, maar juist uitleggen waarom we bepaalde keuzes maken. Waarom we wachten, waarom we voorzichtig zijn en wat het kan doen met je zelfbeeld. En als het moment komt dat onze kinderen tóch online willen, hopen we dat ze snappen wat de risico’s zijn — en hoe ze daar zelf mee om kunnen gaan. Voor nu hoeven we die gesprekken gelukkig nog niet dagelijks te voeren, al proberen we wel alvast een basis te leggen.
Net als bij het geven van zakgeld, is het voor kinderen belangrijk dat ze stapjes zetten in zelfstandigheid. In onze eerdere blog lees je daar meer over.
Tot slot
Onze kinderen zijn er nu dus gelukkig nog niet aan toe, maar wij zijn al wel bezig met hoe wij onze kinderen willen voorbereiden op social media. Want als het moment komt dat ze een telefoon gaan krijgen met verschillende apps erop, willen we niet overvallen worden. Ik wil dan weten wat de risico’s zijn, welke sociale media er zijn, en vooral: hoe ik ze kan begeleiden in plaats van controleren.
Hoe kijk jij hiernaar? Denk jij dat een social media verbod voor kinderen onder de 15 jaar zin heeft? Of geloof je – net als wij – dat we als ouders vooral moeten leren begeleiden en bewustwording te creëren? Ik ben benieuwd hoe jij dit aanpakt. Laat het me weten via Instagram (@VanBabyTotBaas) of reageer hieronder 👇🏼
Geef een reactie